Nỗi Ám Ảnh Mang Tên Overtime – Gánh Nặng Không Tên Của Nữ Nhân Viên Văn Phòng
“Tan làm lúc 6 giờ, nhưng tôi thường rời công ty lúc 9 giờ đêm. Đó là ‘bình thường mới’ của tôi.”
— Chia sẻ từ chị Hương, 32 tuổi, đang làm văn phòng tại Tokyo.
1. Khi thời gian tan sở chỉ là lý thuyết
Ở Nhật Bản, khái niệm “overtime” không còn xa lạ. Đặc biệt với phụ nữ Việt làm công việc văn phòng tại đây, việc làm thêm sau giờ là một phần không thể tránh khỏi. Dù bảng lương không tăng theo từng giờ tăng ca, nhưng cái giá phải trả lại là sức khỏe, là thời gian riêng, là tiếng cười ít dần trong những cuộc gọi về nhà.
Một số người chọn im lặng để “giữ thể diện” trong công ty. Một số khác lại vì sợ đánh giá thấp năng lực, nên tự nguyện làm thêm. Và rồi ngày qua ngày, overtime trở thành một điều “tự nhiên” đến mức… đáng sợ.
2. Khi sự tận tâm biến thành sự kiệt quệ
Một ngày làm việc kéo dài 10–12 tiếng khiến cơ thể không còn là của mình nữa. Cảm giác mệt mỏi không chỉ ở cơ, mà ăn sâu vào tâm trí.
Chị Mai, một nữ nhân viên kế toán tại Osaka, tâm sự:
“Có những ngày tôi ăn cơm trưa lúc 4 giờ chiều. Tối về thì chỉ muốn ngủ. Cuối tuần chỉ để ngủ bù, chẳng còn cảm xúc gì với cuộc sống.”
Đáng lo hơn, nhiều phụ nữ phải gác lại việc chăm sóc bản thân, con cái hay các mối quan hệ vì… không còn sức.
3. Xã hội khắt khe – Phụ nữ càng áp lực hơn
Ở môi trường công sở Nhật Bản, đặc biệt là các công ty truyền thống, phụ nữ thường bị kỳ vọng phải làm việc như đàn ông nhưng vẫn giữ vai trò “dịu dàng”, “hỗ trợ”, “cẩn thận”.
Không ít chị em cảm thấy mình phải cố gấp đôi: vừa làm tốt việc, vừa không được phép than mệt. Những lời như:
“Chắc cô ấy về sớm để lo cho con.”
“Cô ấy không chịu được áp lực.”
đã đủ khiến phụ nữ phải cố gắng gồng mình lên, ngày qua ngày.
4. Lối thoát nào cho vòng lặp overtime?
Không dễ để từ chối overtime tại Nhật, nhất là khi văn hóa “gaman” (chịu đựng) được xem như một đức tính. Nhưng có những giải pháp nhỏ có thể tạo nên sự khác biệt:
- Thiết lập ranh giới rõ ràng: Chọn một ngày trong tuần về đúng giờ và cam kết với bản thân.
- Chia sẻ với người quản lý: Thẳng thắn về tình trạng sức khỏe và mong muốn cải thiện hiệu suất thông qua thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
- Tìm nhóm hỗ trợ: Kết nối với cộng đồng phụ nữ Việt ở Nhật để chia sẻ và nhận sự đồng cảm, lời khuyên thiết thực.
- Lắng nghe cơ thể: Khi cơ thể báo hiệu mệt mỏi, đừng cố gắng phớt lờ. Sức khỏe là vốn quý nhất.
5. Kết luận: Đừng để overtime cướp đi cuộc sống của bạn
Overtime không sai. Nhưng để nó chiếm trọn thời gian, tâm trí và hạnh phúc cá nhân thì sai. Là phụ nữ – là người con xa xứ – bạn đã nỗ lực rất nhiều. Hãy nhớ rằng: “Bạn không cần hoàn hảo để được công nhận. Bạn chỉ cần khỏe mạnh để sống trọn vẹn.”
Nếu bạn đang cảm thấy mỏi mệt vì overtime, hãy cho phép mình dừng lại, dù chỉ một ngày. Bạn xứng đáng được thấu hiểu và yêu thương — bắt đầu từ chính bản thân mình.